บทนำ กำเนิดบุพพา
/
ตำหัลี
“ุ๊แ้ ุแ้”เสีขเ็ที่พึ่เิัาจาตำหัฮูหิข้า
“ท่าพ่ ท่าแ่ั้ไ่เป็ะไรใช่ไหขรั”พี่ชาคโตข้าพูถาผู้เป็ิา
“ไ่หรลู ัไรแ่ั้เจ้า็ัปลภั”ผู้เป็พ่ตลูชาไป
่าหลี่ พาร์ท
สัสีข้าชื่่าหลี่เป็ลูชาขแ่ทัพลี แต่ข้าไ่ใช่ลูที่แท้จริขพเขาซึ่ข้า็รู้ี และตี้ข้า็ำลัจะี้ ซึ่ครครัขข้าีัู่4ค คแร็คืข้าคที่ส็คื เาจา คที่สา็คื เฉาเีและคสุท้า็คื้ที่ำลัจะเิขึ้าซึ่พข้าสาคไ่ใช่ลูแท้ๆะเป็แค่ลูุญธรรตาจริแ่ทัพลีไปเห็พข้าเขา็เลเ็พข้าาตั้พข้าคิ่าจะไ้ไปเป็ทาสเขาหรื? แต่็ี่าาททุข์ัครครัที่ทั้ตีทั้่า แต่ผลสุท้าเขาลัเาพเราาเป็ลูซะี่สิ ซึ่ตแรข้า็ขัท่าู่ิหึ่แต่ทำัไไ้ตั้พข้าัไ่รู้จัใคร แต่พพข้าู่ัาหลาั็พ่าคใตำหัลีีแต่ที่ใจีไ่เารัเาเปรีใคร เพื่แผ่ซึ่ัล่ะั จาถึัี้ที่ท่าแุ่ญธรร ไ่สิท่าแ่ต้ให้ำเิ้และ
“ุ๊แ้ ุ๊แ้”ี่คป็เสีข้ตี้คทีู่่ที่ตำหั็จะีข้า ีท่าพ่ และเาจา ซึ่เาจาไปทำาหารที่ครัู่เขาทำาหารเ่าเลล่ะะ
้ ตี้ข้าต้ไปหา้่ไ้เจัะ ๊าา
่าหลี่ พาร์ทจ
เร็คารู้่เข้าเื้เรื่ะค่ะ
ตาคาเชื่ขคสัโราณั้ ีคาเชื่เี่ั ัร(หลหรืเล้) ที่่าเป็สัต์ิเศษที่รู้จััใรรณคีขจีและตะัต แ้จะใช้คำ่าัร (dragon) เหืั แต่ัรขจีและตะัตั้สื่ถึสัต์ต่าชิั ัรขจีีรูปร่าลัษณะจัู่ใประเภทสัต์เลื้คลาหรืู ไ่ีปี แต่สาารถิไปใาาศไ้ ส่ัรขตะัตจะีขา ีปีและสาารถพ่ไฟไ้
ัร(หลหรืเล้) เป็สัญลัษณ์แห่ พลั ำาจ คาิ่ใหญ่ เพศชา จัรพรริ ประเทศชาติ โัร ถืเป็สัต์สำคัญที่สุขจี และเป็สัต์เทพที่ศัิ์สิทธิ์ เิจาลัษณะขสัต์ 5 ชิ ีเขาา หัั ตัู เล็ปลา เท้าเหี่ แต่าตำรา่า ัรีที่าจาส่ขสัต์ 9 ชิ คื เขาา หัูฐ ตาปีศาจ คู ท้หแครัษ์ เล็ปลาตะเพี หรืปลาะโห้ เล็ิทรี์ หรืเหี่
ส่ฝ่าเท้าเสื หูั ที่สำคัญีหเคราื่ิเี ใช้เลา 500 ปี หาาุ 1,000 ปี จะีปีิไ้ี ใปาัรจีีุัคี ซึ่เป็ุิเศษที่ขาให้เล็-ใหญ่ ื-ส่าไ้ ใช้เรีล ฝ และปราภูตผีปีศาจ ใช้แสพลัำาจ และคาิ่ใหญ่ ัรเป็สัต์เทพ จึเหาะเหิเิาาศไ้ แห้ำำิไ้
ารำสัญลัษณ์ัราใช้ ไ่่าจะเป็รูปา รูปปั้ หรืประัตาข้าขเครื่ใช้ หาเป็ขจัรพรริ ัรจะี 5 เล็ ขขุาจะี 4 เล็ ถ้าสาัญชจะี 3 เล็เท่าั้
ตาตำาจีัรเป็สัต์คลสูสุ เป็ราชาแห่สัต์ีเล็ทั้ล เป็ตัแทแห่คาแข็แร่ คาีา คาตั้ใจ คาุตสาหะพาา คาล้าหาญ และคาท ชาจีจึถื่าัรคื จิติญญาณขารเปลี่แปล และฟื้ฟูให้ีขึ้ และัรัเป็ผู้ำฝแห่ชีิตาให้ ภาพลัษณ์ขัร จะเหาะ่าิ่ัผู้ที่เิปีไ่ (ระา) ซึ่เชื่ั่าแปลร่าาเป็โฟิซ์ ที่เป็เพื่สิทััร
่าไร็ตา ัรที่พใตำาขทาุโรปและขทาเเชีั้ ค่ข้าจะแตต่าัใแ่สัญลัษณ์ โเฉพาะคติขจีที่ัจะถื่า ัรั้คืเทพเจ้า และเป็สัญลัษณ์ขคาเป็คล รถึเป็สัญลัษณ์ขจัรพรริ (ซึ่เป็สติเทพ) แต่ทาุโรปั้ัจะถืัรเป็สัญลัษณ์ขคาชั่ร้า (ัเป็คติที่สืทาจาคาหาลัูขชาุโรป)
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี : ิเล
ถ้าเป็ตัผู้เรี่า “ิ” ถ้าเป็ตัเีเรี่า ” เล ” หรื “ิเล” ิเล ตาตำาจี่าีรูปร่าเหืา แต่ีเขาเี หาเหืั หัเป็ัร ตีีีเหื้า?(าตำรา่าีตัเป็สุัข ลำตัเป็เื้สั) เิจาธาตุทั้ห้า คื ิ ้ำ ไฟ ไ้ และโลหะ ผสั
เชื่่า ิเล ีาุู่ไ้ถึพัปี
ถื่าเป็แห่สัต์ทั้หลา
เป็สัญลัษณ์แห่คุณาคาี
ปราฏให้เห็เื่ใ ็จะเิผู้ีุญาปคร้าเืใหู้่เ็เป็สุขเื่ั้
ิเล เป็หึ่ใ สี่สัต์ศัิ์สิทธิ์ ซึ่ประ้?หส์ เต่า ัร และ ิเล (้า่าเป็ เสื)
ตาคาเชื่เรื่ ารสร้าโลขจีใุคฟูซี
ุคฟูซี เป็ผู้ปครชเผ่าคแรขุษ์ ไ้สัเตปราฏารณ์ต่า ๆ ขธรรชาติ จสาารถพึ่ตัเไ้ ัหึ่ี ิเล ตัหึ่ระโขึ้าจาแ่้ำหโฮ?หลั ิเล ีสัญลัษณ์ปราฏที่ถูเรีใภาหลั่า “ แผที่เห ” ซึ่ต่าไ้พัฒาลาเป็ตััษร หลัจาั้ค์คารู้ต่า ๆ ขุษ์็ัเิและเจริญสืต่เรื่า
ตาตำา ิเล ขไท
คไทครู้จั ิเล ขจีาาแล้ ใสุภาพ สัต์ป่าหิพาต์ที่ช่าโราณไ้ร่าแสำหรัผูหุ่เข้า ระแห่พระรศพครั้รัชาลที่ 3 ็ีรูป ิเลจี ทำหา ๆ ส่ภาพ ิเลแไท ีระหและ เครื่ประัเป็แไทๆ ารจัลาประผิไปจาใ สุภาพสัต์ป่าหิพาต์โราณ ั้้า ที่แปลี่าหึ่ คื ิเลไทีสเขา ขจีแท้ ๆ ีเขาเี ใรรณคีเรื่พระภัณี ขีเสุทรภู่ ็ี สัต์ประหลารูปร่าคล้าิเลี้ใเรื่้ คื ้าัร หรื ้าิลัร ั่เ
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี : ัร
ใประเทศจีคโราณีคาเชื่ั่า ัร คืสัต์ที่ทรพลัและศัิ์สิทธิ์แห่ฟ้าและิ ไ้รัารล่าั่าีคาเป็ิตร า่าคาร้าาจ เป็สัญลัษณ์ที่ำาซึ่คาสุข และคาุสูรณ์ข้าเื
พัรไ้ที่่ แ่้ำและทะเลสา
ัรชที่จะู่ท่าลาสาฝ
ัร ไ้รัาร่่า เป็ผู้สร้าฎแห่คาใจุญ เสริสร้าคาั่ใจ และ คาเชื่ั่ให้แ่ษัตริ์ใราชศ์ชิ
ษัตริ์จะั่ัลลั์ัร เิทาโเรืัร เสาหารโต๊ะัร และ รรทเตีัร
ัรจี จะีโหู่หัซึ่ทำให้สาารถิไ้
โหทีู่่หั เรี่า เช เ่
แต่ถ้า ัรจี ตัใไ่ีโหที่ริเณหั จะำคทาเล็ ๆ ที่เรี่า โพ เช (po-shan) ซึ่สาารถทำให้ัรลตัใาาศไ้
ตาคาเชื่ขชาจีโราณั้ จะีสัต์ศัิ์สิทธิ์ู่ 4 ชิ คื ิเล หส์ เต่า และ ัร โชาจีจะเชื่ถืั่าัรั้ เป็สัต์ที่ิ่ใหญ่ที่สุใรราสัต์ทั้ 4 ชิั้ ัรจีหรืที่ชาจีเรีั่า “เล้-เล่-หล-หลุ” ชาจีถื่าัรั้เป็สัญลัษณ์ขพลั ำาจ คาิ่ใหญ่ และ เพศชา
ตาตำาใสัโราณขจี ี เจ้าแ่ึ่ หรื หี่า ีลัษณะลำตัเป็ค แต่หัเป็ู ซึ่ใาตำรา็ีารต่ ๆ ัา่า่าีลำตัตัท่เป็ค แต่ท่ล่าเป็ู เื่เจ้าแ่ึ่สิ้าุไข าไ้ตาไปแล้เป็เลา 3 ปี แต่ศพขาลัไ่เ่าเปื่ และเื่ีคลเาีผ่าท้ขาู ็ปราฏีัรเหลืตัหึ่พุ่าแล้เหาะขึ้ฟ้าไป
ตาตำราึำรรพ์ขจีล่าั่า ัรจีั้ ถืำเิขึ้ครั้แรใสัข พระเจ้าฟูฮี,ฟูซี หรืฟูี (หรืเื่ประาณ 3,935 ปี่พุทธาล) ีตำาล่าัไ้่า ีัรู่ตัหึ่เป็เจ้าเหื่า้ำทั้ปเป็ระะเลาหลาพัปี ซึ่แท้จริแล้ัรตัั้็คื พระเจ้าฟูฮี แปลร่าั่เ พระเจ้าฟูฮีั้ป็ผู้ที่ีคาสาารถเป็่าา ทรคิประิษฐ์ขหลาสิ่หลา่า เช่ “โป๊-่” หรื ัต์แปทิศ ีทั้ัทรเป็ผู้ำหารที่ให้ชาหญิีารั่หาัเป็คู่ครี้
สัต์เทพใตำาขจี
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี : เต่าัร
เต่าัร สัญลัษณ์ขคาแข็แร่ าุื สุขภาพี ตั้ใจ ุาะ ำไปสู่คา้าห้า คาสำเร็จ ่าั่ค ืา และรถึคาเพิ่พู้าทรัพ์สิเิท และป้ัคุ้ภัจาสิ่ชั่ร้า
เต่า เป็ตัแทขคาั่ื แข็แร ท ีเราะป้ััตรา
ัร คื คาิ่ใหญ่ คาีา คาล้าหาญ าสาารีสูส่ จึถืเป็คลสูสุ
เื่สัต์คลทั้สชิารั (เต่าัร) ซึ่เป็สุปรารถาขชาจีใีต และเป็ที่เชื่ถืาจถึปัจจุั
เต่าัร เป็สัต์เทพที่ีพลัำาจ เป็ที่ศรัทธาสูสุขราชศ์ถั ปฐษัตริ์แห่ราชศ์ถัไ้สร้ารูปปั้เต่าัรไ้ห้าพระราชั และเป็คาเชื่สืต่ัาขชาจี?เพราะีคาเชื่่า เต่าัร เป็ลูตัที่ ๙ ข พญาัร ซึ่าเป็เต่าหัเป็ัร
สัต์เทพใตำาขจี
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี สัต์เทพประจำทิศใต้ใคติจี : หส์
หส์ เป็ เจ้าแห่ปัษา และเป็สัต์คลชิหึ่ขจีาแต่โราณ ีรูปลัษณ์เิาจาหลาหลาชิ าทิ ไ่ฟ้า ห่าฟ้า ระจ เหี่ระจ าแ่ฯลฯ ีคาหาที่ี 5 ประาร คืีคุณธรร, คาุติธรร, ศีลธรร, ุษธรร, สัจธรร?ใตำาล่า่า
หส์ ีรูปคล้าไ่ฟ้า
ีสีขสลัลาเป็ประา ีิสัรัสะา ช่าเลื (ีคาละเี่ประณีต)
เื่จารูปลัษณ์เป็ ประจำทิศใต้ ธาตุไฟ สีแ จึไ้ชื่่า หส์แ
หส์ ชาจีเรี่า ห ีคาหา่า คาส คาส่าาเพศหญิ
หส์ ีหัสีแ จะเป็หส์ตัเี
หส์ หัสีเขีหรืสี้ำเิ จะเป็หส์ตัผู้
โำเา 5 ชิาผสัเป็ หส์
หั าจา ไ่ฟ้า
ปา าจา แ้
ตั าจา เป็แาริ
ขา าจา ระสา
หา าจา ู
าตำราจึไ้แ่หส์เป็ 5 ชิ คื ชิขแ ขสี่ ขสีเขี ขสีเหลื และขสีขา และชิสีขาเรีัโทั่ไป่า ห่าฟ้า?ภาหลัไ้รัิทธิพลจาคาเชื่ลัทธิเต๋า จาสัต์เทพค่ิัฒาารเป็รูปลัษณ์ขครึ่คครึ่สัต์ จาั้ลาเป็เทพที่ีรูปเป็หญิ
สัต์เทพใตำาขจี
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี : สิโตคล คู่ารี
สิโตเป็สัต์คล ที่ีลัษณะแห่คาเป็เจ้า โสาารถใช้ สิโตคล เพื่สลาพลัปราณชี่พิฆาตต่าๆ และช่เรีโชคลาภไ้ แต่เื่จา สิโต ีพลัาจึไ่เหาะที่จะใช้ั้าู่าศัทั่ไป แต่เหาะที่จะใช้สำหรัห้าร้า ริษัท หรืสถาที่ราชาร
สิโตตัทีู่่ตำแห่เสืขา (หัห้า้าขาื) ีรราศัิ์เป็ “เส้าเป่า” เป็สิโตเพศเี ีห้าที่เป็ราชครัษ์ให้ัเจ้าชาขราชศ์
สิโตตัทีู่่ตำแห่ัรเขี (หัห้าทาซ้าื) ีรราศัิ์เป็ “ไท่ซื” เป็สิโตเพศผู้ ีห้าที่เป็ราชครัษ์ขษัตริ์ หรื ฮ่เต้ ัั้แ้แต่เชื้พระศ์ หรื รราขุาชั้ผู้ใหญ่ัต้ให้คาเรใจและเรลั
รูปปั้ สิโตคล จะต้าเป็คู่ โาสิโตเพศผู้ไ้ทาซ้า และ เพศเีไ้ทาขาที่ริเณห้าประตูขสถาที่ั้ๆ?ให้หัห้าไปทา้าห้า
ิธีสัเตุเพศข สิโตคล คื สิโตเพศผู้ เท้าห้าจะเหีลูล และ สิโตเพศเี เท้าห้าจะเหีลู
คจีเรีสิโต่า “ซืจื” คำแรใชื่ขสิโตี้
ปราฏ่าไปพ้เสีัคำ่า “ซื” ที่ประู่ใคำ่า “ไทซื” ัแปล่า หาเสาี
ใสัราชศ์โจ้ั้ “ตำแห่ไทซื” เป็ตำแห่ที่ขุาชั้สูสุ เื่คจีจะพรัให้เป็ใหญ่เป็โต หรืไ้ีใทาราชาร จึำ สิโตาใช้เป็สัญลัษณ์ คำพรหึ่ที่ชัา คื ไท่ซืเส้าซื แปล่า ขให้เป็ใหญ่ทั้ิา และ ุตร
จาี้ สิโต จะเป็เครื่หาขคารุ่เรืและคาีศถารราศัิ์ ัีำาจขจัปีศาจและสิ่ชั่ร้า ทั้ัช่ให้ีฐาะ?และชื่เสี สิห์คู่ช่ป้ัสิ่เลร้าที่เข้าาสู่ภาใ้า จะช่คุ้ครให้ร่เ็เป็สุข ปราศจาารรขภูตผีปีศาจ คุณไสต์ำและคพาล และจะช่หุส่าสาให้รุ่เรืขึ้้ เพิ่พลัำาจให้แ่้า
สัต์เทพใตำาขจี
สัต์เทพเจ้าใตำาขจี : ปี่เซี๊ะ ( เทพร่ำร )
ปี่เซี๊ะ เป็สัต์ศัิ์สิทธิ์ ปี่เซีะ ปี่ คืตัผู้ ส่เซีะคืตัเี สเขาจะเรี่าปี่เซีะ ส่เขาเีจะเรี่าเทีล ทาเหืขจีจะเรี่า ปี่เซีะ ส่ทาใต้จะเรี่า เทีล ถ้าเป็ตัเีจะเป็ตัเสี่โชค แต่ถ้าเป็คู่สำหรััตุถุคล สำหรัขจัสิ่ชั่ร้าคจีสั่จึัเขีภาพ หรืตั้ปติารร รูป ปี่เซี๊ะ ไ้ตาประตู้า และสุสาทั่ไป าที็ประัไ้หลัคาพระราชัต่า ๆ เพื่ให้ัช่ขจัสิ่ัปคลทั้หลาั้เ ่าั่าีพลัใารำราสิ่ชั่ร้า
สำเีจีลา เรี ปี่เซี๊ะ
สำเีแต้จิ๋ เรี ผี่ชิ
สำเีาตุ้ เรี เพเ้า
หรืาจเรีใชื่ื่ ๆ เช่ เถาป หรื ฝูป?ี้เป็คำเรีร ๆ ข สิ่ซิ้สัต์ศัิ์สิทธิ์
คำ่าปี่ หรื ผี่ ั้ แปล่า ปิ เร้ลัหลซ่
คำ่า ปี่เซี๊ะ หรื ชิ คื าถรรพณ์ สิ่ไ่ี คุณไส ภูติปีศาจ
คำ่าปี่เซี๊ะ หรื ผี่ชิ จึแปลไ้่า ขจัาถรรพณ์
สัต์เทพใตำาขจี
ปัจจุั พีซิ ตััล่า ตัู้่ใพิพิธภัณฑ์แห่ชาติไต้หั
ปี่เซี๊ะ คื เทพล าสรรค์ี 1 เขา ีปาไ่ีทาร เชื่ั่าทรัพ์ีแต่เข้าไ่ี ร้าค้าหรืธาคาริีไ้ ูชาเพื่เ็ัเิทไ่ให้รั่ไหลขจัสิ่ัปคล ่าเทพเซีปี่เซี๊ะจะลาคุ้ครและให้โชคลาภัแต่ี้ไปี 20 ปี
ตระูลหึ่ใ จหาเหตุฮั่ชุ ใภาคที่่า้ ิแทาประจิทิศ ีข้คาระุไ้่า “ใแค้หลีแถเขาูเซา ั้ีสัต์ตระูลี้ปราฏู่ลัษณะแตต่าัเล็้ ั้คื เทีจล เทีหลู่ ตัคล้าา หาา ีเขาเี “
ีตำาเล่าขาใทาคลถึ พีซิ าาโเฉพาะเรื่ราใุคต้ราชศ์ ชิ (ราชศ์แจู) เล่าั่า เืุ่คเฉีหลฮ่เต้ ครั้ัเป็ค์รัชทาาท เรีั่า ค์ชาสี่ ีัพรตท่าหึ่ำ พีซิ าให้ โำชัให้หัู่แลทะุถ พีซิจัคุ้คร ปป้ภั และส่พลัให้ขึ้สู่ราชัลลั์ ซึ่ค์ชาสี่็ไ้ทำตาั้ จจต่าไ้ขึ้ครราช์ พระค์จึพระราชทาศตำแห่แ่ พีซิ า เทีลู่ (ารีศแห่สรรค์) และู่คู่เฉีหลฮ่เต้ตลรัชสั 60 ปีที่ครราช์ ซึ่ัเป็ระะเลาแห่ารครราช์ัาาที่สุใประัติศาสตร์จี
จเร็คารู้
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618-907)[แ้]
ูทคาหลัที่: ราชศ์ถั
ภาพเขตแราชศ์ถั
หลี่ห (หลี่เี) หรืถัเาจูฮ่เต้ ขุาใหญ่ใสัสุ ไ้ลุฮืที่แไท่ห และไุ้ตรชาครหลี่ซื่หิ ทำารชะศึ่าต่เื่ ไ้ตั้ราชธาี ที่เืฉาั (เืฉาัเป็เืหลขหลาราชศ์ าทิ ฮั่ตะัต ราชศ์สุ ราชศ์จิ้ตะั) ผู้ำขแค้ถัไ้สถาปาตัเเป็ิสระจาสุหาตี้ และไ้ชัชะเ็ขาจาแค้ื่ๆ ใที่สุ ภาหลั โรสค์รหลี่ซื่หิึำาจจารัชทาาท หลี่เจี้เฉิ และโรสค์ที่สาหลี่หจี๋ ใเหตุารณ์ที่ประตูเสีู่ สุท้าหลี่เีสละราชสัติ หลี่ซื่หิขึ้เป็ ถัไท่จฮ่เต้ และเริุ่คถั ซึ่รุ่เรืเทีไ้ัุคฮั่ เป็ุที่ีคารุ่เรื่ทั้ทา้า แสาุภาพทาทหาร ารค้า ศิลปะ ๆลๆ ีครหลฉาา (ซีาใปัจจุั) ราชศ์ถัีาณาเขต้าใหญ่่าราชศ์ฮั่า จาจัรพรริถัไท่จแล้ใสัถัี้ัีจัรพรริถัสจ ซึ่ใสัขพระค์ีรุ่เรื่า ั่าใสัขพระค์ัเป็ุรุ่เรื่และเสื่ลเพราะปลาสัขพระค์ ทรลุ่หลหาุ้เฟ ไ่สใจใราชิจ้าเื และใระห่าไ้เิฮ่เต้หญิคแรขประเทศจี ซึ่็คื พระาูเช็เที าลู่ซาแ่ทัพชาแจึ่ารปฏิัติและึเืหลฉาาเป็ป็ผลสำเร็จ ทำให้ราชศ์ถัเริ่เสื่ตั้แต่ัั้ราชศ์ถัีระะเลาู่ช่ราๆ พ.ศ. 1161-1450 (ค.ศ. 618-907)
ราชศ์ถัเป็ช่เลาหึ่ใประัติศาสตร์จีที่ีสถาะคาสำคัญเป็ที่สุ โเฉพาะ่าิ่ ใช่ต้ราชศ์ ประสคาสำเร็จใารสร้าลไารปครที่ีประสิทธิภาพ และเสถีรภาพ่าทั่ถึใราชาณาจัร ้าเืเจริญรุ่เรืใทุๆ้า ทั้ทาเศรษฐิจ สัค ศิลปะ รรณคี และคาสัพัธ์ระห่าประเทศฯลฯ ไ้รัาร่่าเป็ุคทขศัิาและเป็ุคทขรรณคี าณาจัร้าใหญ่เป็ปึแผ่ ั่คั่ร่ำรและทราุภาพที่สุแห่หึ่ใโล ล่าไ้่าเป็ุคที่รุ่โรจ์ที่สุขจี จาี้ ัเป็ช่หัเลี้หัต่ที่สำคัญต่แคิารสร้าชาติขชชาติจี ้เิารรตัขลุ่ชเผ่าที่หลาหลา ัตั้แต่สัุ่จิ้ ราชศ์เหืใต้ ราชศ์สุ จจราชศ์ถั ไ้หลรัฒธรรชเผ่าต่าๆ เข้าเป็หึ่เี ้แคิารรประเทศ่าั่คสืต่า
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618 – 907)
าฟ้าหขา
สถาปาราชศ์ถั
ปฐษัตริ์ถัเาจู่หรืหลี่（李渊）ถืำเิใเชื้สาชชั้สูจาราชศ์เหื ีคาเี่สาเครืญาติัปฐษัตริ์ราชศ์สุ่าใล้ชิ ครั้ถึปลาราชศ์สุ แผ่ิู่ใสภาพระส่ำระสาจาลุ่ำลัต่าๆที่ลุฮืขึ้ ปี 617 หลี่ที่รัษาแไท่ห ตู่ใภาะล่แหล เื่จาไท่หเป็จุุทธศาสตร์สำคัญที่ลุ่ำลัต่าต้ารแ่ชิ ขณะเีั็ทรา่าสุหาตี้ทรระแ่าหลี่จะแปรพัตร์ จึประาศตัเป็ิสระจาราชสำั
เลาั้ ำลัหาั่ และเหเป่ เข้าปะทะัทัพสุ เป็เหตุให้ำลัป้ัขเืฉาั่โทรล หลี่ไ้โาสุเข้าึเืฉาัไ้ไ้ จาั้ตั้หาโ่ （杨侑）เป็ฮ่เต้หุ่ ปีถัา สุหาตี้ถูลปลพระช์ที่เืเจีตู หลี่จึปลหาโ่ ประาศตั้ตเป็ษัตริ์ สถาปาราชศ์ถั（唐）โีครหลู่ที่เืฉาั พร้ัแต่ตั้โรสค์โตหลี่เจี้เฉิ （李建成）เป็รัชทาาท หลี่ซื่หิ （李世民）โรสค์รเป็ฉิหั（秦王） และหลี่หจี๋ （李元吉）โรสค์เล็เป็ฉีหั（齐王）
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618 – 907)
ถัไท่จหลี่ซื่หิ
หลี่ซื่หิรแผ่ิ
ภาหลัสถาปาราชศ์ถั แผ่ิัคตู่ภาใต้ิทธิพลขำลัต่าๆ าทิ ทาตะัตเฉีเหื ีเซี์จี่์ （薛举）ทาเหืีหลิู่โจ （刘武周）หัซื่ช（王世充）สถาปาแค้เจิ้（郑）ที่เืลั่หา โต้เจี้เต๋（窦建德）ตั้ตเป็เซี่หั （夏王）ที่เหเป่ (ทาภาคีสาขจี)
ปลาปี 618 เซี์จี่์เสีชีิตะทัหั เซี์เหิเ่า（薛仁杲）ุตรชาสืทต่า หลี่ซื่หิเห็เป็โาสรุทาทหาร ึไ้ิแภาคตะัตเฉีเหื ปี 619 ลุ่ำลัขหลีุ่่（李轨）เิารแ่ชิำาจ จึเป็โาสให้ราชศ์ถัเข้าครครแเหซี ปี 620 าล้าลุ่ำลัขหลิู่โจ ปลาปีเีั หลี่ซื่หิทัพใหญ่เข้าปิล้หัซื่ชที่ลั่หา โต้เจี้เต๋ำลัาช่ แต่ถูหลี่ซื่หิโจตีแตพ่าไป โต้เจี้เต๋ถูจั ภาหลัเสีชีิตที่ฉาั หัซื่ชไ้ข่าารพ่าแพ้ขโต้เจี้เต๋จึจำต่ราชศ์ถั ปี 622 ทัพถัาล้าำลัเหเป่ที่หลเหลื จาั้ำลัต่าๆ้าสาิภัิ์ ้าถูปราปราจราคา ภาริจเื้ต้ใารรแผ่ิถืไ้่าสำเร็จล ขณะที่ศึแ่ชิำาจใราชสำั็เริ่ปะทุขึ้
เหตุเปลี่แปลที่ประตูเซีู่
หลี่ซื่หิที่ำทัพปราไปทั่แผ่ิ ั่าสร้าผลาคาชที่โเ่ เป็ที่ริษาขพี่้ ประัระห่าาราล้าำลั้ใหญ่ั้ไ้เพาะสร้าขุำลัทาทหาร และัชุเลี้ผู้ีคาสาารถไ้ข้าาจำา าทิ ี้์ฉืจิ้เต๋（尉迟敬德）หลี่จิ้（李靖）ฝาเซีหลิ่（房玄齡）เป็ต้ ัส่ผลคุคาต่รัชทาาทหลี่เจี้เฉิ เป็เหตุให้รัชทาาทเจี้เฉิร่ืัฉีหัหลี่หจี๋เพื่จัารัหลี่ซื่หิ ปัญหาข้ขัแ้ัล่าทำให้สฝ่าิ่ทีคาเป็ปรปัษ์าขึ้
จจระทั่ปี 626 หลี่ซื่หิชิลื่ โราทูลเรื่ราต่ถัเาจู่ ถัเาจู่จึเรีทุคให้เข้าเฝ้าใเช้าัรุ่ขึ้ ขณะที่ขขหลี่เจี้เฉิและหลี่หจี๋ผ่าเข้าประตูเซีู่ั้ (ประตูใหญ่ทาทิศเหืขัหล) หลี่ซื่หิ็ำำลัเข้าจู่โจสัหารรัชทาาท และฉีหั เหตุารณ์ครั้ี้ต่าไ้รัารเรีขา่า เหตุเปลี่แปลที่ประตูเซีู่（玄武门之变）
ภาหลัเหตุารณ์ ถัเาจู่แต่ตั้หลี่ซื่หิเป็รัชทาาท จาั้ีสเืต่า็ทรสละราช์ ให้หลี่ซื่หิขึ้ครัลลั์ต่า ทรพระา่า ถัไท่จ（唐太宗）และประาศให้เป็ศัราชเจิ (ปี 627 – 649)
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618 – 907)
ขุาฝ่าุ๋
ศัราชเจิ（贞观之治）
ต้ศัราชเจิ ้าเืัู่ใสภาพทรุโทรเสีหาจาสคราลาเื ประชาชต้ระเหเร่ร่ไร้ทีู่่าศั ถัไท่จไ้รัทเรีจาารล่สลาขราชศ์สุ ัเป็ที่าขคำล่า่า “ษัตริ์เปรีเสืเรื ส่ประชาชคื้ำ ้ำสาารถหุส่เรืให้ล และสาารถจเรืไ้เช่ั” ทรา่า ารรีเลืัปู ถ้าราษฎรู่ไ่ไ้ ผู้ปคร็ไ่าจำรู่เช่ั ัั้จึตั้ตั้ใจใารริหารราชารแผ่ิ่าเต็ำลั
ทรำเิโาที่เปิ้า ผ่ปรารเรีเ็ภาษี ลารลทัณฑ์ที่รุแร แต่เ้คาถูตุ้ติธรรา่า เร่พัฒาำลัารผลิต จัสรรที่ิทำิให้ัราษฎรไ้ลัคืสู่ไร่าและำเิิถีชีิตตาปติ
ช่เลาัล่า ีารตราฎหาเพิ่ขึ้ เปิารสคัเลืุคลารเข้ารัราชารจาุคคลทั่ไป ไ่เลืาีีจ ไ่จำัู่แต่ชชั้ขุาัแต่่ ทั้ีารตรจตราารทำาขรราขุาท้ถิ่่าเข้ เลืใช้คีีปัญญา ถถคเล จาี้ ัเปิรัฟัคาคิเห็และคำทัท้จาขุารข้า เพื่แ้ไขปรัปรุข้ผิพลาใารริหารแผ่ิไ้่าทัารณ์ รข้าจึเต็ไป้ัจฉริะุคคลที่ตั้ตั้ใจทำา ่า ฝาเซีหลิ่ เ่เจิ หลี่จิ้ เิเหีป๋ เป็ต้ ัเป็สาเหตุสำคัญที่ทำให้ศัราชเจิีารริหารารปครที่โปร่ใสและีเสถีรภาพ
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618 – 907)
พระพุทธรูปทคำสัถั จาห้ใต้ิัฝ่าเหิ
ใ้าแคิารศึษา ถัไท่จให้คาสำคัญต่ารรรและจัเ็ตำรัตำราคารู้ิทาารและประัติศาสตร์เป็หหู่ ทั้ัเปิ้าใารัถืและเผแพร่แคิใลัทธิศาสาต่าๆ เช่ พุทธศาสา เต๋า หู(ลัทธิขจื้) รทั้ศาสาูชาไฟขเปร์เซี ศาสาแี และคริสตศาสา
เหตุารณ์ที่ีคาสำคัญต่ารเผแพร่พุทธศาสา ไ้แ่ หลจีเซีจั้（玄奘）หรืพระถัซำจั๋（三藏）ไ้เิทาไปัประเทศิเีัไลโพ้ เพื่ัญเชิญพระไตรปิฎลัา แปลเป็ภาษาจีและเผแพร่ไป ทำให้พุทธศาสาใสัราชศ์ถัเจริญรุ่เรืสูสุใเลาต่า
จาี้ ถัไท่จัส่เสริและให้คาสำคัญัารจัแแผารศึษา ีารสร้าสถาศึษาสำหรัรราลูหลาผู้ำ เรี่า สำัศึษาหเหิ่ （弘文馆）เปิสศาสตร์สาขาต่าๆใารเป็ผู้ำ าทิ ารริหารารปคร ฎหา รรณคี ัษรศาสตร์ ารคำณ ฯลฯ เพื่ร่เพาะรราลูหลาที่เป็ทาาทเชื้พระศ์ ขุา และชชั้สู ทั้ัจัตั้สำัศึษาใศาสตร์สาขาต่าๆทั่ราชาณาจัร รราเจ้าผู้ครแค้รจึิสุ่ตรหลาขตเข้าาศึษาัครฉาั ทำให้ใเลาั้จีลาเป็ศู์ลาารศึษาิทาารต่าๆใแถภูิภาคี้
ใรัชสัี้ ไ้ีารปฏิรูปโครสร้าารปคร ที่เ้ารรศู์ำาจเข้าสู่ส่ลา เพื่ป้ัาร่หขผู้ีำลัทหารู่ใืัที่ผ่าา ข้าราชารท้ถิ่ไ่ีสิทธิเคลื่พล ใภาะสครา ส่ลาจะเป็ผู้สั่ระพลจาที่ต่าๆ จาั้จัส่าทัพไปัญชาารร ภาหลัเสร็จศึ ทหารลัสู่ร แ่ทัพลัคืสู่ราชสำั
ราชศ์ถั (ค.ศ. 618 – 907)
ภาพเขีจำลเหตุารณ์คณะทูตจาถู่ฟาเข้าพถัไท่จเพื่สู่ขค์หญิจาราชศ์ถั
ารขาแสาุภาพขราชาณาจัร ถัไท่จไ้ำเิารทั้้าารทหารและารทูตไปพร้ั าทิ ใปี 630 ทัพถั ำโแ่ทัพหลี่จิ้และหลี่จี ปราทูเจี๋์ตะั ขาพรแทาเหืขึ้ไป (ปัจจุัคื โเลีใ) ภาหลัทูเจี๋์ตะัล่สลา ถัไท่จำเิโาเปิ้าให้ิสระแ่ชเผ่าฯใารำรชีิต ีชเผ่าทูเจี๋์าส่พพเข้าาตั้รราใฉาั ทั้ีไ่้ที่เข้ารัราชารทหาร หลลืเข้าััฒธรรภาคลาไป
ซจั้ั้ปู้หรืพระเจ้าสรตาสัคัโป（松赞干布）แห่แค้ถู่ฟา(ทิเตใปัจจุั) ที่รรแ่แค้ทาตะัตเฉีใต้ไ้ไ้ ีำลัรุ่เรืขึ้ ไ้จัส่ราชฑูตาสู่ขราชธิาใถัไท่จหลาครั้ ใที่สุปี 641 ถัไท่จตัสิใจส่ค์หญิเหิเฉิ（文成公主）ที่เพีพร้้คารู้คาสาารถใศาสตร์ศิลป์เิทาไปเป็ทูตไตรีครั้ี้ ค์หญิเหิเฉิไ้ำเาศิลปะคารู้ิทาารต่าๆ ขจีาทิ ัษรศาสตร์ ารตรี ารเพาะปลู ทผ้า ารทำระาษและหึ ฯลฯ ไปเผแพร่ัิแัห่าไลี้ แค้ถู่ฟาและราชศ์ถัจึรัษาไตรีัีสืา (แ้่าภาหลัแค้ถู่ฟาไ้เิข้ขัแ้ัราชสำัถัใรัชสัต่า แต่ค์หญิเหิเฉิัคไ้รัารเคารพเทิทู่าสูใหู่ชชาทิเตจจปัจจุั)
่าไร็ตา ปลารัชสัถัไท่จ เิปัญหาสำคัญคื ารคัสรรรัชทาาทที่เหาะส เื่จาใปี 643 รัชทาาทหลี่เฉิเฉี（李承乾）ัุ่หัหลี่ไท่（李泰）แ่แ่ำาจั เื่ถัไท่จทราเรื่จึสั่ปลรัชทาาทและุ่หัเป็สาัญช แต่ตั้หลี่จื้（李治）โรสค์ที่เ้าขึ้เป็รัชทาาทแท ต่าใปี 649 ถัไท่จสรรคต หลี่จื้จึขึ้เสราช์ต่า ทรพระา่าถัเาจ（唐高宗）
………………………………………………………………………………………………………………………………………
รตต่ไปค่ะ
ความคิดเห็นทั้งหมด ()
กรุณาเข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น