สามีข้าไม่ได้เป็นทาส

1. 

พุทธศักราช 2435

ข้าวทิพย์เงยหน้าจากสมุดบัญชี แล้วถอนใจอย่างเหนื่อยอ่อน วันนี้เป็นอีกวันที่ร้านขายผ้าของหล่อนขายดี มีลูกค้ามาเลือกซื้อผ้าเยอะกว่าปกติ

หล่อนต้องดูแลทุกอย่างคนเดียว มีพ่อบ้านที่รู้หนังสือคอยช่วยจัดผ้าขึ้นเรือ หรือขึ้นเกวียน ดูแลหน้าร้านยามที่มีลูกค้ามาซื้อผ้า ยังมีคนสนิทคือชื่น ที่ดูแลหล่อนตั้งแต่หล่อนอายุ 15 จนถึงวันนี้ก็ 10 ปีแล้ว

หวนนึกถึงจดหมายที่บิดาฝากคนสนิทมาให้เมื่อสามวันก่อน เรียกร้องให้หล่อน แต่งงาน มีครอบครัว ที่สำคัญคือมีลูก ให้มองหาบุรุษในเมืองหลวง ว่าชายใดเหมาะเป็นคู่ครอง บิดาจะล่องเรือจากอยุธยามาจัดการให้

พ่อหล่อนเขียนจดหมายมาแบบนี้ นี่หล่อนถึงกับต้องพาผู้ใหญ่ไปสู่ขอผู้ชายหรือไม่

ข้าจะไปเสาะหาสามีจากหมู่บ้านไหน ที่โสดข้าก็ไม่ถูกใจ ที่พอดูแล้วสบายตา ล้วนแต่แต่งงานมีครอบครัวทั้งสิ้น จะให้ไปเป็นเมียที่สอง ที่สามในเรือนของผู้อื่น มิสู้อยู่เป็นโสดตลอดไปย่อมดีกว่า

“นายหญิงพักดื่มน้ำใบเตยสักนิดเจ้าค่ะ แม่ครัวเพิ่งต้มมาร้อนๆ”

ชื่นยกน้ำมาให้ หมายจะให้ข้าวทิพย์ได้พักสายตาบ้าง

“นายหญิงยังกังวลกับจดหมายนายท่านหรือเจ้าคะ”

“ข้าก็กังวลอยู่ เจ้าก็รู้ว่าข้าอายุปูนนี้แล้ว จะไปหาผู้ชายที่ไหนได้ง่ายๆ ทำแต่งานจะมีเวลาไปสนใจผู้ใด”

หล่อนวางปากกา ทอดสายตาไปยังแม่น้ำเบื้องหน้า มีเรือพาย เรือแจวผ่านไปเป็นระยะ

ร้านของหล่อนตั้งอยู่ริมแม่น้ำฝั่งพระนคร ลูกค้าสามารถล่องเรือมา หรือเข้าทางด้านหลังที่เป็นทางให้รถลากก็ได้ เวลามีเรือสำเภาที่นำผ้ามาจากเมืองจีน หล่อนจะไปกับพ่อบ้าน เพื่อเลือกผ้ามาขาย

“นายท่านคงห่วงนายหญิงเจ้าค่ะ อยู่คนเดียวในเมืองหลวง คงอยากให้นายหญิงมีคนมาดูแล”

ชื่นออกความเห็น

“ข้ารู้ แต่ปีหลังนี่ การค้าดีขึ้นมาก ข้ายังมิอยากคิดเรื่องแต่งงาน”

ในแผ่นดินพระพุทธเจ้าหลวงไม่มีศึกสงคราม การทำมาหากินค้าขาย ล้วนเจริญรุ่งเรือง ข้าวทิพย์สามารถทำกำไรได้มากมายในแต่ละเดือน จึงไม่ต้องพึ่งพาเงินจากครอบครัวใหญ่ทางอยุธยา

ในจดหมายของบิดายังเน้นว่า ต้องการให้หล่อนมีลูกในปีนี้ เพราะเป็นปีมงคล ปีมังกรทอง เด็กที่เกิดปีนี้จะเจริญ รุ่งเรือง เป็นอภิชาติบุตร พาตระกูลร่ำรวย

มองหาสามี ยังหาไม่เห็น จะให้มีลูกนี่นะ

ทุกวันนี้มีทั้งหนุ่ม และไม่หนุ่ม แวะเวียนมาที่เรือนนี้อยู่เสมอๆ อาจเรียกได้ว่าหัวบันไดไม่แห้ง ทุกคนมาพร้อมของกำนัล ผ้าผ่อน แพรพรรณ ผลไม้ บนเรือนกินใช้ไม่หมด ต้องยกลงไปให้บ่าวไพร่ข้างล่าง

ข้าวทิพย์เป็นคนสวย แม้จะอายุเข้าเบญจเพส แต่ยังดูอ่อนเยาว์กว่าอายุจริงมากนัก

บ้านและครอบครัวใหญ่ของหล่อนอยู่อยุธยา เป็นเรือนหลังใหญ่ ที่มีเรือนบริวารอีกหลายหลัง สำหรับเมียรองๆของบิดา มารดาของหล่อนเสียชีวิตตั้งแต่หล่อนยังเด็ก บิดาไม่ได้ให้ใครมาอยู่เรือนใหญ่ จึงปลูกเรือนให้เมียน้อยอยู่กันคนละหลัง ที่อยุธยามีข้าทาสมากมาย ประกอบกิจการขายผ้า และมีที่นาอีกเป็น 100 ไร่

เมื่อ 5 ปีที่แล้ว บิดาคิดมาเปิดร้านอีกแห่งที่เมืองหลวง เนื่องจากจะมีสำเภานำสินค้า ผ้าผ่อนแพรพรรณ มาขึ้นท่าที่พระนครมากมาย สะดวกกับการเลือกซื้อสินค้าจากเรือสำเภา และส่งไปอยุธยา

หล่อนซึ่งปกติดูแลบัญชีและการขายอยู่แล้ว จึงขอบิดามาดูแลร้านนี้ เพื่อหนีการดูตัวแต่งงาน และหนีการกระทบกระทั่งจากมารดาเลี้ยงทั้งสาม ที่อยู่ร่วมเรือน

ไม่คาดคิดว่า แม้แต่หนีมาอยู่ถึงเมืองหลวง บิดายังสามารถเร่งรัดให้หล่อนแต่งงาน

อันที่จริง บิดาของหล่อนต้องการให้หล่อนกลับไปอยุธยา แต่งงาน มีบุตร เพื่อสืบวงศ์ตระกูล เพราะมารดาของหล่อนซึ่งเป็นภรรยาเอกไม่มีบุตรชาย มีเพียงบุตรชายซึ่งเกิดจากภรรยาคนที่สาม แต่นิสัยเกียจคร้าน เอาแต่กินเหล้าเมายาใช้เงินไปวันๆ

ภรรยาคนที่สอง และคนที่สี่มีบุตรสาว ครอบครัวละ 1 คน ล้วนหน้าตางดงาม แต่นิสัยออกจะเหมือนแม่ จึงไม่ค่อยสนิทกับหล่อนเท่าไหร่นัก

ข้าวทิพย์กำลังจะก้มหน้าลงดูรายการสินค้าของวันนี้ บ่าวในเรือนก็มาแจ้งว่ามีชายหนุ่มคนหนึ่งขอเข้าพบ

“เป็นผู้ใด และมีเรื่องอันใด”

“เขาบอกว่าชื่อคร้ามเจ้าค่ะ ท่าทางร้อนรน แต่ไม่ได้แจ้งว่าเรื่องอะไร ถ้านายหญิงไม่ต้องการพบ บ่าวไปไล่กลับนะเจ้าคะ”

ข้าวทิพย์โบกมือ

“ให้เขาเข้ามาเถอะ เขาอาจมีเรื่องเดือดร้อนมา”

ปกติแล้วข้าวทิพย์จะให้ความช่วยเหลือเท่าที่พอทำได้กับชาวบ้านในหมู่บ้านนี้เสมอ

ชายหนุ่มที่เดินเข้ามามีรูปร่างสูง สวมเสื้อผ้าเก่าๆ ค่อนข้างสกปรก หากมีหน้าตาที่คมคายน่ามอง เขาเดินมาคุกเข่าตรงหน้าข้าวทิพย์ ยกมือไหว้อย่างนอบน้อม

“นายหญิง กระผมชื่อคร้ามขอรับ ได้โปรดช่วยเหลือกระผมด้วย กระผมต้องการขายตัวเป็นทาสในเรือนนี้ เป็นเงิน 10 ตำลึง เพื่อนำไปรักษาพ่อที่ป่วยหนักขอรับ”

ข้าวทิพย์มองชายหนุ่มตรงหน้าอย่างพินิจพิเคราะห์ ความคิดประหลาดวิ่งขึ้นสู่สมองชายผู้นี้ถ้าให้ไปอาบน้ำสะอาดๆ ใส่เสื้อผ้าดีดี คงดูได้อยู่เหมือนกัน

หล่อนกำลังคิดถึงเรื่องที่บิดาต้องการให้หล่อนแต่งงาน ถ้าหล่อนไม่แต่งงาน แต่มีลูกสืบวงศ์ตระกูลได้ บิดาจะว่าอย่างไร

ร่างสูง แต่ผ่ายผอม ยิ่งค้อมตัวลงต่ำ ยามที่ข้าวทิพย์ยังเงียบ

หล่อนโบกมือให้บ่าว 2 คนที่อยู่บนเรือนรวมทั้งชื่น ให้ออกไปก่อน

“ข้าอยากถามเรื่องส่วนตัวเจ้าสักหน่อยได้หรือไม่”

ใบหน้าคมคายเงยขึ้นสบตาหล่อน แล้วรีบหลบอย่างเกรงกลัว

“เชิญนายหญิงถามเถิดขอรับ”

“ปีนี้เจ้าอายุเท่าไหร่ มีเมียหรือยัง”

คร้ามเหลือบตาขึ้นมองหล่อนก่อนตอบ

“กระผมอายุ 20 ยังไม่มีเมียขอรับ”

“มีพี่น้องหรือไม่ อยู่กันกี่คน”

“ไม่มีพี่น้องขอรับ อยู่กับพ่อแค่ 2 คน”

“พอรู้หนังสือบ้างหรือไม่”

“กระผมพอจะอ่านหนังสือออกและพอเขียนได้ขอรับ”

ข้าวทิพย์นิ่งมองอีกฝ่ายเนิ่นนาน การพูดจาของเขาล้วนมีจังหวะจะโคน เสียงกังวานนุ่มหู ลักษณะแบบนี้จะพอขัดเกลาได้

ความคิดที่แวบขึ้นสู่สมอง ทำให้หล่อนแปลกใจตัวเองไม่น้อย

“ข้าช่วยเหลือเจ้าได้ แต่ถ้าข้าต้องการบางอย่างจากเจ้า เจ้าจะทำได้มั้ย”

“เรียนนายหญิง กระผมทำให้นายหญิงได้ทุกอย่างขอรับ ขอเพียงนายหญิงสั่ง จะบุกน้ำลุยไฟ กระผมล้วนไม่กลัว”

ชายหนุ่มรีบให้คำมั่น ในใจคิดว่าทำทุกอย่างให้แม่นายคนนี้ได้จริงๆ

“ข้าไม่ได้ต้องการให้เจ้าไปบุกน้ำลุยไฟ แต่สิ่งที่ข้าต้องการ คือข้าต้องการลูกจากเจ้า”